LTS. CUỘC CÁCH MẠNG TINH GỌN BỘ MÁY TỪ TRUNG ƯƠNG ĐẾN ĐỊA PHƯƠNG ĐƯỢC ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC THỰC HIỆN MỘT CÁCH QUYẾT LIỆT ĐÃ ĐẶT RA NHIỀU TRĂN TRỞ CHO TĂNG NI, PHẬT TỬ VỀ SỰ CẦN THIẾT CẢI TỔ BỘ MÁY HÀNH CHÍNH CỦA GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM (GHPGVN) ĐỂ TRÁNH SỰ CHỒNG CHÉO, PHÙ HỢP VỚI TỔ CHỨC TÔN GIÁO. TRƯỚC VẤN ĐỀ NÀY, GN CÓ CUỘC PHỎNG VẤN TTTHÍCH ĐỨC THIỆN, PHÓ CHỦ TỊCH KIÊM TỔNG THƯ KÝ HỘI ĐỒNG TRỊ SỰ (HĐTS) GHPGVN, XIN GIỚI THIỆU CÙNG QUÝ ĐỘC GIẢ QUAN TÂM.

* Hiện nay Đảng và Nhà nước đã và đang thực hiện một việc hết sức quan trọng, được xem là đột phá chưa từng có, đó là sắp xếp, tinh gọn bộ máy từ Trung ương cho tới địa phương. Là một trong những vị lãnh đạo tổ chức tôn giáo gắn bó với đất nước, Thượng tọa có suy nghĩ, cảm xúc gì về vấn đề này?

- TT.Thích Đức Thiện: Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm, đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Động lực để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng khởi đầu bằng cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, sắp xếp, cải cách tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Chủ trương này được cả xã hội đồng tình, ủng hộ và cho rằng đây là chủ trương rất đúng, rất trúng, rất thực tiễn. Thời điểm này hội tụ đầy đủ các yếu tố cả thiên thời, địa lợi, nhân hòa; cơ hội và thời gian vàng để thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, không thể chậm trễ hơn được nữa.

Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký HĐTS - GHPGVN

* Có một số ý kiến của vài vị là thành viên của Giáo hội được phổ biến trên các phương tiện truyền thông gần đây, nêu vấn đề Giáo hội cũng cần tinh gọn bộ máy của mình, đồng thời đề xuất sắp xếp, sáp nhập các Ban, Viện Trung ương, bỏ Giáo hội cấp huyện trong hệ thống hành chính của Giáo hội hiện nay. Với vai trò là lãnh đạo cấp cao của Giáo hội, Thượng tọa nhận định gì về các đề nghị đó?

- Tại Hội nghị thường niên tổng kết công tác Phật sự năm 2024 của Giáo hội, trong đạo từ của Đức Pháp chủ - Đại lão HT.Thích Trí Quảng, ngài đã chỉ thị Giáo hội luôn kiên định phương châm: Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội và không ngừng phát huy truyền thống yêu nước, đồng hành cùng dân tộc, đặc biệt cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên mới của thời đại hôm nay.

Trước đó, tại Đại nghị lần thứ II của Hội đồng Chứng minh, chư vị Trưởng lão đã nhận định, thảo luận và thống nhất một số vấn đề quan trọng của Giáo hội và cũng đã khuyến nghị HĐTS tinh gọn các Ban, Viện để Phật sự đạt hiệu quả hơn.

Trong Nghị quyết Hội nghị kỳ 4, khóa IX HĐTS, tại Điều 11, Trưởng lão HT.Thích Thiện Nhơn, Phó Pháp chủ, Chủ tịch HĐTS cũng đã giao cho Ban Thư ký của Ban Thường trực HĐTS dự thảo đề án thực hiện chủ trương của Giáo hội hưởng ứng cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy tổ chức theo hướng: Tinh - gọn - mạnh, Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả mà Đảng, Nhà nước ta đang tiến hành.

Tôi cho rằng ý kiến của một số chư tôn đức Tăng Ni và Phật tử, nhà nghiên cứu về chủ đề này là những ý kiến cá nhân, đồng thời cũng là điều bình thường, thể hiện xu hướng chung mà xã hội đang vận hành.

Tuy nhiên, như chúng ta biết mọi hoạt động của Giáo hội phải căn cứ trên Hiến chương và luật pháp hiện hành. Trong Hiến chương sửa đổi lần thứ 7 với nhiều điều chỉnh được thông qua tại Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ IX (năm 2022), tại Điều 12 - Chương III, công nhận hệ thống tổ chức của GHPGVN gồm 4 cấp, trong đó có cấp quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương. Do vậy, việc cải tổ hệ thống tổ chức để đạt hiệu năng, hiệu quả trong hoạt động chắc chắn sẽ thực hiện, nhưng sẽ có lộ trình và vấn đề này sẽ được Trung ương Giáo hội thông báo một cách cụ thể đến Giáo hội các cấp cùng Tăng Ni, Phật tử.

* Cũng có ý kiến cho rằng GHPGVN là một tổ chức tôn giáo, nhân sự tham gia các Ban, Viện Trung ương và Giáo hội các cấp với tinh thần tự nguyện, không nhận lương, trợ cấp như các cơ quan chính trị, kinh tế, xã hội... Do đó, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nếu có thì cũng có đặc thù riêng, và không thực sự cần thiết trong mục đích tiết kiệm ngân sách. Thượng tọa suy nghĩ như thế nào trước ý kiến trên?

- Cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, bao gồm cả các cơ quan Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, và các hội quần chúng nhằm mục tiêu lớn lao là nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy. Nó không đơn thuần là tiết kiệm ngân sách, bởi đó chỉ là một khía cạnh của công cuộc đổi mới chưa từng có tiền lệ này.

Chính vì vậy, Giáo hội có chủ trương hưởng ứng và tiến hành cải cách tinh gọn tổ chức là nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Giáo hội, phát triển tổ chức Giáo hội phù hợp với thời đại; nâng cao hiệu năng, hiệu lực hoạt động của bộ máy Giáo hội phục vụ tốt nhất cho sự nghiệp hoằng dương Chính pháp, phụng sự nhân sinh, góp phần xây dựng đất nước phồn vinh, thịnh vượng.

* Có nhận định cho rằng hệ thống hành chính của Giáo hội hiện nay cồng kềnh, một số Ban Trung ương hiện nay có sự chồng chéo trong chuyên môn. Quan điểm của Thượng tọa như thế nào về vấn đề này?

- Đây không phải là nhận định mới. Vấn đề các Ban chuyên môn của HĐTS có sự chồng chéo trong chuyên môn đã được Giáo hội nhận diện.

Bên cạnh đó, các Phân ban thuộc các Ban chuyên môn quá nhiều, quá cồng kềnh, và cùng với đó là sự chồng chéo giữa các Ban làm cho hệ thống hành chính Giáo hội bị mất tính năng chuyên môn và hoạt động kém hiệu quả.

* Nếu có chủ trương sắp xếp lại và tinh gọn hệ thống hành chính thuộc GHPGVN, xin Thượng tọa có thể chia sẻ...

- Như trên đã đề cập, chủ trương tiến hành cải cách tinh gọn bộ máy tổ chức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Giáo hội đã được đề ra trong Nghị quyết Hội nghị kỳ 4, khóa IX HĐTS.

Sắp tới, Hội nghị sinh hoạt hành chính Giáo hội năm 2025 sẽ diễn ra vào cuối tháng 3-2025 là dịp để Ban Thư ký lắng nghe, tiếp thu ý kiến của chư tôn đức các Ban, Viện và Ban Trị sự tỉnh, thành phố về chủ trương này.

Dự thảo đề án sẽ được trình Ban Thường trực HĐTS tại hội nghị giữa năm dự kiến tổ chức vào đầu tháng 6-2025. Giáo hội sẽ tổ chức Hội nghị thường niên toàn Giáo hội mở rộng dự kiến vào cuối năm 2025 để quyết định và đưa ra các quyết sách lớn cho chủ trương cải cách tinh gọn bộ máy hành chính Giáo hội.

Chân thành cảm ơn Thượng tọa!

Tác giả: Hoàng Độ (thực hiện)

Nguồn: Báo Giác Ngộ 1293, ra ngày 14/3/2025

Tiêu đề gốc: Vấn đề cải cách tinh gọn bộ máy hành chính Giáo hội sẽ được quyết định tại Hội nghị thường niên năm 2025

Tiêu đề (*) do Tạp chí NCPH đặt