Lùm xùm từ thiện: Đen Vâu có "đen" như đồn đoán?

Nuôi Em, dự án thiện nguyện được Hoàng Hoa Trung khởi xướng từ 2014, với mục tiêu hỗ trợ bữa ăn, học phí và nhu yếu phẩm cho học sinh vùng cao, từng được xem là một minh chứng đẹp về lòng yêu thương, sẻ chia cộng đồng.

Thế nhưng, từ đầu tháng 12/2025, dự án rơi vào cơn bão chỉ trích: nhiều nhà hảo tâm phản ánh rằng họ đã đóng tiền nuôi một “bé” vào tháng 08/2025, rồi chỉ sau vài tháng, tháng 11 lại nhận thông báo đóng tiếp cho năm học 2025-2026, với cùng một mã nuôi. Có trường hợp tra cứu lại mã nuôi em, phát hiện học sinh đã bị thay đổi hoặc bị “gộp” với trường hợp khác.

Lùm xùm lan rộng - dự án “thiện nguyện” bị nghi ngờ

Bên cạnh đó, một điểm gây tranh cãi lớn là cách nhận đóng góp: số tiền quyên góp được chuyển vào tài khoản cá nhân Hoàng Hoa Trung, người sáng lập và phụ trách dự án thay vì tài khoản riêng của một tổ chức phi lợi nhuận có kiểm toán.

Những phản ánh này làm dấy lên nghi vấn: có thể có sự trùng mã, nghĩa là nhiều nhà hảo tâm “nuôi” cùng một em; tiền nhiều hơn, nhưng thực chất hỗ trợ thực tế cho các em không tương xứng? Hoặc tiền có đi đến đúng nơi cần đến hay chưa?

Với rất nhiều “anh/chị nuôi” đã từng tin tưởng, gửi tiền định kỳ, lời phàn nàn, thắc mắc trở thành nỗi bức xúc. Một số người nói rằng dù đã đóng tiền, chưa thấy thông báo rõ ràng về việc hỗ trợ bữa ăn, chưa nhận được hình ảnh minh chứng, hoặc nhận được thông báo “bé nuôi đã được thay đổi mã/không nhận được hỗ trợ”.

Có người đặt câu hỏi: Nếu dự án chân thật, tại sao không công khai báo cáo tài chính rõ ràng để mọi người dễ theo dõi, đặc biệt khi số lượng nhà hảo tâm rất lớn và số tiền quyên góp không nhỏ? (lên đến hàng chục thậm chí cả trăm tỷ đồng).

Từ cảm xúc tin tưởng và trông đợi yêu thương lan rộng, nhiều người giờ hoài nghi, sợ rằng tình nguyện, sẻ chia đang bị “thương mại hóa” một cách mập mờ. Và có người tự hỏi: có phải “lòng tốt” đôi khi dễ bị lợi dụng, nếu không có cơ chế minh bạch rõ ràng?

Vai trò của Đen Vâu - người ủng hộ nổi bật, và lời lên tiếng

Đen Vâu, với hình ảnh gần gũi, xuất phát từ những giá trị đời thường, trước đây từng được xem là “đại sứ thiện nguyện” cho Nuôi Em: anh từng ủng hộ số tiền khoảng 400 triệu đồng từ doanh thu MV “Nấu ăn cho em” để hỗ trợ bữa ăn cho trẻ em vùng cao.

Trước nghi vấn hiện tại, Đen Vâu chính thức lên tiếng: anh khẳng định mình chỉ với tư cách người ủng hộ, không tham gia quản lý, không chịu trách nhiệm về vận hành hay quyết định tài chính.

Anh chia sẻ khi trả lời phỏng vấn báo chí rằng: nếu có sai phạm nào được xác minh, anh sẵn sàng ủng hộ xử lý để bảo vệ quyền lợi của các nhà hảo tâm và đặc biệt là các em nhỏ.

Đó là động thái đáng khen: rõ ràng, minh bạch ở thời điểm nhạy cảm. Nhưng cần nhìn thẳng: việc Đen Vâu, với danh tiếng và uy tín, dính vào một tổ chức đang bị nghi ngờ cũng khiến hình ảnh thiện nguyện bị ảnh hưởng và người ta đặt câu hỏi: một cá nhân, dù muốn tốt, có thể bù đắp được một hệ thống thiếu minh bạch và nhiều dấu hiệu khuất tất hay không?

Phản hồi từ phía Nuôi Em - đóng băng, rà soát, minh bạch

Ngay sau khi làn sóng nghi ngờ dâng cao, phía Nuôi Em, qua phát ngôn của Hoàng Hoa Trung, cho biết họ sẽ tạm đóng băng tài khoản nhận đóng góp, để kiểm kê toàn bộ thu - chi, rà soát dữ liệu mã nuôi, số lượng thực tế học sinh đang nhận hỗ trợ.

Họ hứa sẽ công khai báo cáo tài chính, minh bạch thông tin đến cộng đồng, gửi email trả lời các yêu cầu, công khai bảng kê các em được hỗ trợ và lịch sử nhận tiền, nhằm lấy lại niềm tin.

Nhưng đến thời điểm này, vẫn có nhiều mục tổng kết, theo báo cáo trên website, ghi giá trị “xxx tỷ đồng” cho năm học gần nhất, khiến người theo dõi không thể kiểm chứng.

Những nỗ lực minh bạch tuy đáng ghi nhận, nhưng việc “đóng băng tạm thời” cũng đặt ra câu hỏi lớn: nếu quỹ thực sự có chiều sâu, có hoạt động đều đặn, tại sao phải dừng chi ngay? Và nếu chi dừng, hàng ngàn trẻ em vùng cao có đang bị ảnh hưởng? Và quan trọng hơn cả: Chỉ dừng chi, chứ không dừng THU?

Nhìn từ lăng kính Phật học: thiện tâm cần minh bạch

Trong tinh thần Phật học, hành thiện, bố thí không chỉ là cho đi, mà còn cần chánh tín, tức là sự minh bạch, tôn trọng lòng tin của người trao, người nhận. Khi lòng tin bị nghi ngờ, hành thiện dễ bị biến chất, trở thành gánh nặng cho cả người cho và người nhận.

Một dự án thiện nguyện, đặc biệt khi nhận đóng góp từ cộng đồng, cần phải như một mạch nước trong: người gửi nước (nhà hảo tâm) cần thấy dòng nước sạch, rõ nguồn, rõ chảy; người cần nước (trẻ em) mới an tâm nhận, cộng đồng mới giữ được lòng tin.

Khi thông tin mờ, dữ liệu trùng lặp, tài khoản cá nhân, đóng tiền hai lần, thì thiện tâm trở nên mong manh, dễ bị nghi ngờ, hoặc bị tổn hại.

Hơn nữa, khi một cá nhân, dù nổi tiếng như Đen Vâu xuất hiện trong vụ việc như một biểu tượng thiện nguyện, mà hệ thống phía sau không vững thì cái giá phải trả cho cộng đồng còn lớn hơn cả rủi ro tài chính: đó là niềm tin, là lòng từ thiện, là sự mong mỏi của những mảnh đời nhỏ bé.

Tác giả: Thường Nguyên

Nội dung tham khảo:

1)Bài viết: Đen Vâu lên tiếng về dự án “Nuôi em” bị tố thiếu minh bạch (https://www.sggp.org.vn/den-vau-len-tieng-ve-du-an-nuoi-em-bi-to-thieu-minh-bach-post827409.html)

2) Bài viết: Xôn xao tính minh bạch của dự án Nuôi Em: Hoàng Hoa Trung, Đen Vâu lên tiếng (https://hoahoctro.tienphong.vn/xon-xao-tinh-minh-bach-cua-du-an-nuoi-em-hoang-hoa-trung-den-vau-len-tieng-post1802651.tpo)

3)Bài viết: Nhiều nghi vấn quanh dự án "Nuôi em" (https://nld.com.vn/nhieu-nghi-van-quanh-du-an-nuoi-em-196251208220758794.htm)

4) Bài viết: Nghi vấn dự án Nuôi em thiếu minh bạch: Người nuôi phản ánh gì? (https://dantri.com.vn/giao-duc/nghi-van-du-an-nuoi-em-thieu-minh-bach-nguoi-nuoi-phan-anh-gi-20251207193635912.htm)

5) Bài viết: Ồn ào dự án Nuôi Em và bài học từ 'cú sập' của các quỹ từ thiện (https://vietnamfinance.vn/on-ao-du-an-nuoi-em-va-bai-hoc-tu-cu-sap-cua-cac-quy-tu-thien-d136927.html)

6) Bài viết: 'Nuôi em' bị tố thiếu minh bạch: Trưởng dự án và rapper Đen Vâu lên tiếng (https://thanhnien.vn/nuoi-em-bi-to-thieu-minh-bach-truong-du-an-va-rapper-den-vau-len-tieng-185251207202527157.htm)

7) Bài viết: Đen Vâu lên tiếng về dự án 'Nuôi em' giữa ồn ào nghi vấn sai phạm (https://vietnamnet.vn/den-vau-len-tieng-ve-du-an-nuoi-em-giua-on-ao-nghi-van-sai-pham-2470255.html)

8) Bài viết: Đen Vâu lên tiếng trước nghi vấn minh bạch tài chính của dự án 'Nuôi Em' (https://plo.vn/den-vau-len-tieng-truoc-nghi-van-minh-bach-tai-chinh-cua-du-an-nuoi-em-post885334.html)

9) Bài viết: Tạm đóng băng tài khoản dự án 'Nuôi Em' (https://thanhnien.vn/tam-dong-bang-tai-khoan-du-an-nuoi-em-185251208105540138.htm)