Tu viện Phật giáo Làng Mai (Plum Village), tọa lạc tại vùng Dordogne, miền Nam nước Pháp phối hợp thực hiện cùng hãng kiến trúc Hà Lan MVRDV, đã phê duyệt giai đoạn đầu của dự án của cộng đồng Làng Mai.

Dự án hướng đến việc mở rộng khả năng tiếp đón hành giả, nhà hoạt động xã hội và du khách, đồng thời bảo tồn sự tĩnh lặng và tính nhạy cảm sinh thái, những giá trị cốt lõi trong đời sống tu tập của cộng đồng Làng Mai.

Ảnh: dezeen.com
Ảnh: dezeen.com

Việc được cấp phép xây dựng đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực kéo dài nhiều năm qua, giải quyết áp lực hạ tầng ngày càng gia tăng tại tu viện Phật giáo lớn nhất châu Âu, bảo đảm sự tương thích với truyền thống Làng Mai về bền vững, giản dị và Phật giáo dấn thân.

Theo thông tin công bố, MVRDV tham gia dự án trên tinh thần phi lợi nhuận, áp dụng phương pháp thiết kế mang tính cộng tác và “nhập cư” đời sống tu viện. Kể từ năm 2023, các kiến trúc sư của MVRDV đã nhiều lần lưu trú tại Làng Mai, tham gia các buổi đối thoại và hội thảo cùng chư Ni, chư Tăng nhằm thấu hiểu nhịp sinh hoạt, giá trị tâm linh và những nhu cầu thực tiễn của đời sống xuất gia.

Hằng năm, Làng Mai tổ chức nhiều khóa tu thu hút hành giả từ khắp nơi trên thế giới. Vào các thời điểm cao điểm, số lượng người tham dự có thể lên tới 800 người. Sức lan tỏa toàn cầu từ giáo pháp của Thiền sư Thích Nhất Hạnh vừa là niềm hoan hỷ, nhưng đồng thời cũng đặt ra thách thức lớn về cơ sở vật chất.

Trong những năm gần đây, đặc biệt vào mùa Hè, nhiều vị Ni phải nghỉ tạm trong lều để nhường chỗ ở trong nhà cho thiền sinh, trong khi tình trạng ùn tắc tại các lối vào và khu dịch vụ phần nào làm gián đoạn không khí tĩnh lặng của tu viện.

Dự án phát triển được phê duyệt nằm trong hai tổng thể quy hoạch lớn cho Upper Hamlet và Lower Hamlet. Dù điều chỉnh theo điều kiện cụ thể từng khu, cả hai quy hoạch đều có chung các ưu tiên: tổ chức lại không gian đón tiếp để tạo sự chuyển tiếp nhẹ nhàng; điều hướng phương tiện giao thông nhằm hình thành các khu sinh hoạt gần như không xe cơ giới; đồng thời áp dụng các giải pháp dựa vào tự nhiên để xử lý thách thức môi trường, như tạo sinh cảnh nhằm giảm muỗi và bố trí khu vực lắp đặt năng lượng mặt trời.

Một hạng mục nổi bật đã được cấp phép là Ni viện mới tại Lower Hamlet, vừa nhận được sự chấp thuận xây dựng từ Hội đồng thành phố Loubès-Bernac. Đây là công trình mới lớn nhất trong toàn bộ quy hoạch, được thiết kế theo dạng quần thể sân trong trên địa hình dốc, có khả năng tiếp nhận 76 Ni và tập sự đến từ 12 quốc gia. Công trình bao gồm khu nội trú, thiền đường (Zendo), lớp học, thư viện và các không gian sinh hoạt chung. Toàn bộ kết cấu sử dụng khung gỗ tiền chế với vật liệu cách nhiệt bằng rơm, lựa chọn phản ánh rõ cam kết của Làng Mai đối với vật liệu sinh học, phát thải carbon thấp.

Bà Sanne van der Burgh, Phó Giám đốc MVRDV, người phụ trách Nhóm Khí hậu của hãng, chia sẻ về quá trình thiết kế đặc biệt của dự án: “Với dự án này, chúng tôi thực sự phải ‘học lại từ đầu’ vai trò của người kiến trúc sư, thực hành lắng nghe sâu để thấu hiểu những nhu cầu rất đặc thù của đối tượng sử dụng. Nhịp sống và sinh hoạt hằng ngày của họ hoàn toàn khác với những công trình chúng tôi thường thiết kế. Làng Mai vận hành như một cơ thể sống, thích ứng với mùa màng, thời tiết và trên hết là con người”.

Bà cũng cho biết, hệ thống hiên rộng bao quanh sân phía trong của Ni viện không chỉ giúp kết nối các không gian sinh hoạt mà còn nuôi dưỡng tinh thần cộng trú, hòa hợp của chư Ni.

Ảnh: dezeen.com
Ảnh: dezeen.com

Bên cạnh đó, các hạng mục khác đã được phê duyệt hoặc đang đề xuất gồm bốn nhà khách mới tại Upper Hamlet và cải tạo, mở rộng hiệu sách hiện hữu, vốn nằm trong một nhà kho đá cổ. Các nhà khách được xây dựng bằng kết cấu gỗ, thiết kế đơn giản, phù hợp với đời sống cộng đồng và sinh hoạt chia sẻ Pháp, đồng thời thích ứng với từng cảnh quan cụ thể.

Hiệu sách sau khi cải tạo được định hướng trở thành không gian sinh hoạt chung, với lối vào mở rộng, hiên có mái che và hệ kệ gỗ mô-đun, nhằm trưng bày tốt hơn các ấn phẩm và thư pháp của Làng Mai.

Ảnh: dezeen.com
Ảnh: dezeen.com

Làng Mai được thành lập năm 1982 bởi Thiền sư Thích Nhất Hạnh, bậc thầy Thiền tông nổi tiếng toàn cầu với việc truyền bá thực tập chính niệm. Hiện nay, cơ sở Làng Mai tại Pháp gồm ba khu chính, trong đó Lower Hamlet là nơi cư trú của khoảng một nửa chư Ni, còn Upper Hamlet là nơi sinh hoạt của chư Tăng và tọa lạc chùa Pháp Vân (Dharma Cloud Temple), tổ đình của truyền thống Làng Mai. Cộng đồng Làng Mai luôn nhấn mạnh tinh thần Phật giáo dấn thân, vận dụng đạo đức Phật giáo để đối diện các vấn đề đương đại như biến đổi khí hậu, công bằng xã hội và kiến tạo hòa bình.

Tác giả: Justin Whitaker/Chuyển ngữ và biên tập: An Tịnh Như

Nguồn: buddhistdoor.net