Những ngày qua, dư luận và truyền thông chính thống liên tục nhắc đến dự án thiện nguyện “Nuôi em”, sáng kiến hỗ trợ bữa trưa cho học sinh vùng cao do ông Hoàng Hoa Trung sáng lập và điều hành. Hàng loạt báo lớn như Dân trí, Thanh Niên, VTV, Pháp Luật TP.HCM, SGGP, VietnamPlus đồng loạt đăng tải thông tin chính thức từ Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (Hội LHTN VN), làm rõ bản chất và mối liên hệ của dự án này với hệ thống tổ chức tình nguyện chính thống.

Hình chụp từ wesite của Dự án
Hình chụp từ wesite của Dự án

Theo thông tin đăng trên VietnamPlus và Baotintuc.vn, Hội LHTN VN khẳng định Trung tâm Tình nguyện Quốc gia không thực hiện, không điều phối và không giám sát dự án “Nuôi em”. Việc dự án từng thể hiện trong một số tài liệu truyền thông rằng có liên hệ với Trung tâm đã khiến nhiều nhà hảo tâm hiểu nhầm đây là hoạt động thuộc hệ thống của Trung ương Hội.

Nuôi em hay… nuôi ai?

Báo Dân trí mô tả dự án như một chương trình mang đến “bữa trưa đủ chất cho học sinh vùng cao”, với mức đóng góp 1,45 triệu đồng/năm cho mỗi “em được nuôi”. Số liệu do dự án cung cấp cho biết đầu năm học 2025-2026, danh sách hỗ trợ lên đến hơn 71.000 học sinh, tương ứng 75.526 mã, đi cùng thông tin về các giải thưởng mà ông Hoàng Hoa Trung từng nhận.

Tuy nhiên, sự chú ý tăng cao sau khi một số hình ảnh truyền thông của dự án bị nghi mập mờ về tính chất quản lý. Khi trao đổi với báo Thanh Niên, ông Nguyễn Kim Quy, Phó Chủ tịch thường trực Trung ương Hội LHTN Việt Nam, đã chia sẻ:

“Trung tâm Tình nguyện quốc gia không điều phối Dự án ‘Nuôi em’… Về Dự án ‘Nuôi em’ do anh Hoàng Hoa Trung sáng lập và điều hành, trung tâm khẳng định không tham gia thực hiện, giám sát hay điều phối Dự án ‘Nuôi em’. Dự án này được thực hiện bởi Nhóm tình nguyện Niềm tin, do anh Hoàng Hoa Trung làm Phó chủ nhiệm”.

Nhiều báo lớn như VTV, SGGP, Pháp Luật TP.HCM tiếp tục dẫn lại thông điệp này, nhấn mạnh vai trò của Trung tâm Tình nguyện Quốc gia chỉ dừng ở việc kết nối, định hướng đội nhóm tình nguyện, không quản lý hành chính, tài chính hay chuyên môn của dự án “Nuôi em”.

(Ảnh: Internet)

Những dữ kiện trên không nhằm kết luận đúng - sai, mà mở ra một câu chuyện rộng hơn: thiện nguyện trong đời sống xã hội hiện đại không chỉ cần lòng tốt, mà còn đòi hỏi minh bạch, trách nhiệm và niềm tin. Và chính lúc này, từ lăng kính Phật pháp, mỗi người có thể nhìn sâu vào động cơ của chính mình.

Phật giáo xem thiện nguyện là biểu hiện của tâm từ bi, nhưng lòng từ ấy không phải cảm xúc nhất thời hay sự xúc động khi thấy khó khăn. Hành động thiện chỉ trọn vẹn khi tâm - trí - hạnh tương ưng: tâm khởi thiện, trí phân minh và hành động được thực hiện bằng tỉnh thức.

Trong thực tế, nhiều người thiện nguyện bắt đầu bằng sự chân thành. Nhưng nếu trong tâm vô thức khởi lên kỳ vọng được ghi nhận, mong muốn được biết đến, hoặc sự lệ thuộc vào cảm xúc cá nhân, thiện nguyện dễ rơi vào vòng lặp của thiện danh thay vì thiện nghiệp. Khi đó, thay vì nuôi lớn lòng từ, ta vô tình nuôi lớn những vọng niệm khó thấy.

Những thông cáo chính thống về dự án “Nuôi em” vì vậy không chỉ là thông tin xã hội, mà còn là tấm gương phản chiếu tâm mình:

+ Người làm thiện đang nuôi điều gì?

+ Người ủng hộ đang gửi gắm điều gì?

+ Xã hội đang mong chờ điều gì?

Phật pháp luôn nhắc rằng minh bạch là biểu hiện của trí tuệ, còn từ bi là động lực của hành động. Khi hai yếu tố này được nuôi dưỡng song hành, việc thiện không chỉ đúng đắn mà còn bền lâu. Còn nếu chỉ “nuôi” một bên, thiện nguyện dễ nghiêng lệch, dễ tổn thương trước những hoài nghi.

(Ảnh: Internet)

Dẫu “nuôi em” là hành động đầy ý nghĩa nhân văn, nếu chỉ chăm lo “nuôi” bên ngoài mà không đồng thời “nuôi” bên trong: nuôi sự sáng suốt, nuôi đức chân thật, nuôi khả năng soi lại chính mình, thì thiện nguyện khó tránh khỏi thử thách. Mỗi biến động trong dư luận, vì thế, không phải để phán xét, mà để thức tỉnh.

Bởi lẽ, trước khi nuôi ai, ta luôn cần biết mình đang nuôi điều gì trong tâm.

Khi những khoảng tối xuất hiện…

Những ngày gần đây, báo chí chính thống cũng ghi nhận thêm một khía cạnh khiến dư luận đặc biệt quan tâm: phía dự án thừa nhận việc mang phần tiền từ thiện chưa sử dụng đi gửi ngân hàng để “tiết kiệm”, lấy lãi nhằm bù đắp cho chi phí vận hành. Tuy nhiên, những con số lớn xoay quanh khoản tiền gửi này, cùng các dấu hiệu bất thường trong chứng từ và dữ liệu được cộng đồng mạng đối chiếu, đã khiến câu chuyện vượt ra khỏi phạm vi của một quyết định nghiệp vụ.

(Ảnh: Internet)
(Ảnh: Internet)

Ở đây, điều khiến xã hội băn khoăn không chỉ là việc gửi tiền, mà là tính minh bạch, nền tảng của mọi thiện nguyện. Khi những khoảng tối xuất hiện, niềm tin bị tổn thương là điều khó tránh. Và từ góc nhìn Phật học, đây không còn là câu chuyện của riêng một dự án, mà là lời nhắc cho tất cả những ai làm thiện: từ bi cần song hành với trí tuệ, còn sự chân thật chính là giới hạnh giữ cho hành thiện đứng vững”.

Lời bàn

Khi lắng lại giữa câu chuyện ồn ào, có lẽ điều quan trọng không nằm ở việc bên ngoài đang xảy ra thế nào, mà nằm ở việc mỗi chúng ta, những người làm thiện, theo dõi thiện, hoặc gửi gắm niềm tin vào thiện đang học được điều gì.

Thiện nguyện vốn là chất liệu của lòng người. Nhưng trong đời sống hiện đại, thiện nguyện cũng là phép thử cho sự tỉnh thức. Người trao gửi lòng tốt có thực sự hiểu mình đang nuôi lớn điều gì? Người tổ chức có đang giữ được trong mình sự chân thật, sự minh bạch và trách nhiệm? Và cộng đồng, khi đặt câu hỏi, có đang mong tìm ra lỗi lầm, hay mong tìm ra điều cần được sửa để một việc tốt được đi xa hơn?

Câu chuyện “Nuôi em” gợi nhắc rằng thiện nguyện không đứng ngoài nhân duyên, không tách khỏi tâm người và càng không thể tách khỏi tính minh bạch. Nhưng vượt lên mọi bàn luận, đây vẫn là cơ hội để nhìn sâu hơn vào bản chất của hành thiện.

1. Khi làm thiện nguyện, ta đang nuôi điều gì: lòng từ chân thật hay mong muốn được ghi nhận?

2. Minh bạch có phải là phần không thể thiếu để nuôi dưỡng niềm tin xã hội?

3. Dư luận phản ánh điều gì về kỳ vọng của cộng đồng đối với người làm thiện?

4. Khi một hành động thiện gặp thử thách, ta chọn nuôi trí tuệ hay nuôi cảm xúc?

5. Và cuối cùng: trong mỗi chúng ta, điều gì cần được nuôi dưỡng hơn cả - điều thiện cho người khác hay điều thiện trong chính mình?

  1. (Ảnh: Internet)

“Nuôi em” là dự án từ thiện do Hoàng Hoa Trung sáng lập từ năm 2014, với mục tiêu mang đến bữa trưa đủ chất cho học sinh vùng cao.

Để tham gia, mỗi "anh chị nuôi" đóng góp 1,45 triệu đồng/năm học. Trong đó, 1,35 triệu đồng được dùng cho tiền ăn và 100.000 đồng dành cho cơ sở vật chất. Đối tượng thụ hưởng là trẻ mầm non và học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 tại các bản vùng cao, vùng sâu chưa được Nhà nước hỗ trợ tiền ăn, hoặc thuộc diện được hỗ trợ nhưng mức thấp.

Về số liệu học sinh được nuôi hiện tại, "Nuôi em" cho biết vào đầu năm học 2025-2026, dự án tiếp nhận danh sách 71.761 học sinh, bao gồm 67.996 em cần hỗ trợ 1 bữa và 3.765 em cần hỗ trợ 2 bữa. Số học sinh này quy đổi thành 75.526 mã.

Từ dự án "Nuôi em" ông Hoàng Hoa Trung đã được trao hàng loạt giải thưởng như Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu (2019); Forbes Vietnam 30 Under 30 (2020); Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia 2017...

Thời gian gần đây, dự án thiện nguyện "Nuôi em" đối mặt làn sóng chỉ trích lớn sau khi nhiều nhà hảo tâm phát hiện một trẻ có nhiều người cùng nhận nuôi, dữ liệu sai lệch và cách vận hành thiếu minh bạch.

Bên cạnh đó, dự án thừa nhận không có kiểm toán, tiền quyên góp chảy vào tài khoản cá nhân của người sáng lập Hoàng Hoa Trung, trong khi nhiều mạnh thường quân cho biết bị nhắn tin hối thúc đóng tiền “như đòi nợ”.

Trước áp lực dư luận, ngày 8/12, dự án thông báo tạm dừng huy động và đóng băng tài khoản để phục vụ kiểm toán. (nguồn: Báo Dân Trí)

Tác giả: Thường Nguyên

Nguồn nội dung tham khảo:

+ Bài viết: Doanh nghiệp từng hợp tác với dự án Nuôi em nói gì?. https://dantri.com.vn/kinh-doanh/doanh-nghiep-tung-hop-tac-voi-du-an-nuoi-em-noi-gi-20251210183907550.htm

+ Bài viết: Trung tâm Tình nguyện Quốc gia lên tiếng về dự án “Nuôi em”https://dantri.com.vn/doi-song/trung-tam-tinh-nguyen-quoc-gia-len-tieng-ve-du-an-nuoi-em-20251212162711197.htm

+ Bài viết: Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam làm rõ thông tin về các dự án ‘Nuôi em’. https://thanhnien.vn/hoi-lien-hiep-thanh-nien-viet-nam-lam-ro-thong-tin-ve-cac-du-an-nuoi-em-185251212121525831.htm

+ Bài viết: Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam lên tiếng về thông tin liên quan sự minh bạch của dự án "Nuôi em". https://www.sggp.org.vn/hoi-lien-hiep-thanh-nien-viet-nam-len-tieng-ve-thong-tin-lien-quan-su-minh-bach-cua-du-an-nuoi-em-post828342.html

+ Bài viết: Dự án “Nuôi em” không thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia. https://vtv.vn/du-an-nuoi-em-khong-thuoc-trung-tam-tinh-nguyen-quoc-gia-100251212170006648.htm